معرفی وب سرور و پروکسی انجین‌ایکس (Nginx)

مقدمه

در دنیای اینترنت و وب، وب سرورها نقش حیاتی در ارائه محتوا به کاربران ایفا می‌کنند. وب سرورها نرم‌افزارهایی هستند که درخواست‌های کاربران را دریافت کرده و محتوای مورد نظر را به آن‌ها تحویل می‌دهند. یکی از محبوب‌ترین و قدرتمندترین وب سرورهای موجود، انجین‌ایکس (Nginx) است. انجین‌ایکس نه تنها به عنوان یک وب سرور، بلکه به عنوان یک پروکسی معکوس، متعادل‌کننده بار (Load Balancer) و کش سرور نیز استفاده می‌شود. در این مقاله به معرفی وب سرور و پروکسی انجین‌ایکس و ویژگی‌های آن می‌پردازیم.

وب سرور چیست؟

وب سرور نرم‌افزاری است که درخواست‌های HTTP (و دیگر پروتکل‌های مرتبط) را از مرورگرهای وب دریافت کرده و پاسخ مناسب را به صورت صفحات وب، تصاویر، فایل‌ها و دیگر محتواها به کاربر ارسال می‌کند. وب سرورها معمولاً بر روی سرورهای فیزیکی یا مجازی اجرا می‌شوند و به عنوان واسطه بین کاربر و محتوای وب عمل می‌کنند.

معرفی انجین‌ایکس (Nginx)

انجین‌ایکس یک وب سرور با عملکرد بالا و منبع باز (Open Source) است که در سال ۲۰۰۴ توسط ایگور سیسووف توسعه داده شد. این نرم‌افزار به دلیل کارایی بالا، مصرف کم منابع و قابلیت‌های گسترده‌اش، به سرعت محبوبیت زیادی در بین توسعه‌دهندگان و مدیران سیستم پیدا کرد. انجین‌ایکس به طور گسترده‌ای برای میزبانی وب‌سایت‌های پرترافیک، سرویس‌های استریمینگ و برنامه‌های کاربردی تحت وب استفاده می‌شود.

ویژگی‌های کلیدی انجین‌ایکس

1. کارایی بالا: انجین‌ایکس به دلیل معماری غیرمسدودکننده (Non-blocking) و رویدادمحور (Event-driven) خود، قادر به مدیریت هزاران اتصال همزمان با مصرف کم منابع است. این ویژگی باعث می‌شود که انجین‌ایکس برای وب‌سایت‌های پرترافیک ایده‌آل باشد.
2. پروکسی معکوس: انجین‌ایکس به عنوان یک پروکسی معکوس عمل می‌کند و می‌تواند درخواست‌های کاربران را به سرورهای backend هدایت کند. این قابلیت به مدیران سیستم اجازه می‌دهد تا ترافیک را بین چندین سرور توزیع کرده و عملکرد و قابلیت اطمینان سیستم را افزایش دهند.
3. متعادل‌کننده بار (Load Balancer): انجین‌ایکس می‌تواند به عنوان یک متعادل‌کننده بار عمل کند و درخواست‌ها را بین چندین سرور backend توزیع کند. این کار باعث بهبود عملکرد و کاهش زمان پاسخگویی می‌شود.
4. پشتیبانی از SSL/TLS: انجین‌ایکس از پروتکل‌های امنیتی SSL/TLS پشتیبانی می‌کند و می‌تواند ارتباطات امن بین کاربران و سرور را برقرار کند. این ویژگی برای وب‌سایت‌هایی که نیاز به رمزنگاری داده‌ها دارند، ضروری است.
5. کش‌گذاری (Caching): انجین‌ایکس می‌تواند محتوای استاتیک و حتی دینامیک را کش کند تا زمان پاسخگویی به درخواست‌ها را کاهش دهد. این کار باعث بهبود عملکرد و کاهش بار روی سرورهای backend می‌شود.
6. پشتیبانی از HTTP/2: انجین‌ایکس از پروتکل HTTP/2 پشتیبانی می‌کند که باعث افزایش سرعت بارگذاری صفحات وب و بهبود تجربه کاربری می‌شود.
7. انعطاف‌پذیری و گسترش‌پذیری: انجین‌ایکس از ماژول‌های مختلفی پشتیبانی می‌کند که می‌توانند قابلیت‌های آن را گسترش دهند. این ماژول‌ها شامل پشتیبانی از زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف، احراز هویت، فشرده‌سازی و غیره هستند.

کاربردهای انجین‌ایکس

1. وب سرور: انجین‌ایکس به عنوان یک وب سرور قدرتمند، قادر به میزبانی وب‌سایت‌های استاتیک و دینامیک است. این وب سرور به دلیل کارایی بالا و مصرف کم منابع، برای وب‌سایت‌های پرترافیک ایده‌آل است.
2. پروکسی معکوس: انجین‌ایکس می‌تواند به عنوان یک پروکسی معکوس عمل کند و درخواست‌های کاربران را به سرورهای backend هدایت کند. این کار باعث بهبود عملکرد و قابلیت اطمینان سیستم می‌شود.
3. متعادل‌کننده بار: انجین‌ایکس می‌تواند ترافیک را بین چندین سرور backend توزیع کند و به عنوان یک متعادل‌کننده بار عمل کند. این کار باعث بهبود عملکرد و کاهش زمان پاسخگویی می‌شود.
4. کش سرور: انجین‌ایکس می‌تواند محتوای استاتیک و دینامیک را کش کند تا زمان پاسخگویی به درخواست‌ها را کاهش دهد. این کار باعث بهبود عملکرد و کاهش بار روی سرورهای backend می‌شود.
5. استریمینگ: انجین‌ایکس از استریمینگ ویدیو و صدا پشتیبانی می‌کند و می‌تواند به عنوان یک سرور استریمینگ عمل کند.

نتیجه‌گیری

انجین‌ایکس یک وب سرور و پروکسی معکوس قدرتمند و انعطاف‌پذیر است که به دلیل کارایی بالا، مصرف کم منابع و قابلیت‌های گسترده‌اش، به یکی از محبوب‌ترین ابزارها در دنیای وب تبدیل شده است. این نرم‌افزار نه تنها به عنوان یک وب سرور، بلکه به عنوان یک پروکسی معکوس، متعادل‌کننده بار و کش سرور نیز استفاده می‌شود. با توجه به ویژگی‌ها و کاربردهای گسترده‌ی انجین‌ایکس، این نرم‌افزار گزینه‌ای ایده‌آل برای میزبانی وب‌سایت‌های پرترافیک و برنامه‌های کاربردی تحت وب است.