مقدمه
در دنیای فناوری اطلاعات، مدیریت سرورهای لینوکس از راه دور یکی از مهارت‌های اساسی برای مدیران سیستم و توسعه‌دهندگان است. SSH (Secure Shell) یک پروتکل شبکه‌ای امن است که به کاربران امکان می‌دهد تا از طریق یک شبکه ناامن مانند اینترنت، به سرورهای لینوکس متصل شده و آن‌ها را مدیریت کنند. در این مقاله، به بررسی نحوه کار با سرور لینوکس از طریق SSH می‌پردازیم.
1. نصب و پیکربندی SSH
نصب SSH سرور
در بیشتر توزیع‌های لینوکس، SSH سرور به طور پیش‌فرض نصب شده است. اگر SSH سرور نصب نشده باشد، می‌توانید آن را با دستورات زیر نصب کنید:
- در توزیع‌های مبتنی بر Debian/Ubuntu:
sudo apt-get update sudo apt-get install openssh-server
- در توزیع‌های مبتنی بر Red Hat/CentOS:
sudo yum install openssh-server
راه‌اندازی و فعال‌سازی SSH سرور
پس از نصب، سرویس SSH را راه‌اندازی و فعال کنید:
sudo systemctl start sshd sudo systemctl enable sshd
پیکربندی SSH
فایل پیکربندی SSH معمولاً در /etc/ssh/sshd_config قرار دارد. می‌توانید این فایل را با یک ویرایشگر متن مانند nano یا vim ویرایش کنید:
sudo nano /etc/ssh/sshd_config
برخی از تنظیمات مهم که ممکن است بخواهید تغییر دهید عبارتند از:
- تغییر پورت پیش‌فرض (22): برای افزایش امنیت، پورت پیش‌فرض SSH را تغییر دهید.
Port 2222
- غیرفعال کردن ورود با رمز عبور: برای افزایش امنیت، ورود با رمز عبور را غیرفعال کرده و از کلیدهای SSH استفاده کنید.
PasswordAuthentication no
- محدود کردن کاربران مجاز: فقط به کاربران خاص اجازه دسترسی بدهید.
AllowUsers username1 username2
پس از اعمال تغییرات، سرویس SSH را مجدداً راه‌اندازی کنید:
sudo systemctl restart sshd
2. اتصال به سرور لینوکس از طریق SSH
اتصال با استفاده از رمز عبور
برای اتصال به سرور لینوکس از طریق SSH، از دستور زیر استفاده کنید:
ssh username@server_ip
به جای username نام کاربری و به جای server_ip آدرس IP سرور را وارد کنید. پس از وارد کردن دستور، از شما رمز عبور کاربر خواسته می‌شود.
اتصال با استفاده از کلید SSH
برای افزایش امنیت، می‌توانید از کلیدهای SSH استفاده کنید. مراحل زیر را دنبال کنید:
- تولید کلید SSH: اگر کلید SSH ندارید، آن را با دستور زیر تولید کنید:
ssh-keygen -t rsa -b 4096
- کپی کلید عمومی به سرور: کلید عمومی را به سرور منتقل کنید:
ssh-copy-id username@server_ip
- اتصال به سرور: حالا می‌توانید بدون نیاز به وارد کردن رمز عبور به سرور متصل شوید:
ssh username@server_ip
3. مدیریت فایل‌ها و دستورات پایه
پس از اتصال به سرور، می‌توانید از دستورات پایه لینوکس برای مدیریت فایل‌ها و پیکربندی سرور استفاده کنید. برخی از دستورات پرکاربرد عبارتند از:
- نمایش محتوای دایرکتوری:
ls
- تغییر دایرکتوری:
cd /path/to/directory
- ایجاد فایل جدید:
touch filename
- ویرایش فایل:
nano filename
- کپی فایل:
cp source destination
- جابجایی یا تغییر نام فایل:
mv source destination
- حذف فایل:
rm filename
- نمایش فضای دیسک:
df -h
- نمایش استفاده از حافظه:
free -m
4. انتقال فایل بین سیستم محلی و سرور
برای انتقال فایل بین سیستم محلی و سرور، می‌توانید از دستور scp استفاده کنید:
- انتقال فایل از سیستم محلی به سرور:
scp /path/to/local/file username@server_ip:/path/to/remote/directory
- انتقال فایل از سرور به سیستم محلی:
scp username@server_ip:/path/to/remote/file /path/to/local/directory
5. خروج از SSH
برای خروج از SSH، کافی است دستور exit را وارد کنید:
exit
نتیجه‌گیری
کار با سرور لینوکس از طریق SSH یک مهارت ضروری برای مدیران سیستم و توسعه‌دهندگان است. با استفاده از SSH، می‌توانید به راحتی و با امنیت بالا، سرورهای لینوکس را از راه دور مدیریت کنید. در این مقاله، مراحل نصب و پیکربندی SSH، اتصال به سرور، مدیریت فایل‌ها و انتقال فایل‌ها را بررسی کردیم. با تسلط بر این مفاهیم، می‌توانید به راحتی سرورهای لینوکس خود را مدیریت و پیکربندی کنید.
